Úrskurður

Ár 2001, þriðjudaginn 27. mars, kvað málskotsnefnd Lánasjóðs íslenskra námsmanna upp svohljóðandi úrskurð í málinu nr. L-1/2001.

Kæruefni

Með kæru dags. 15. janúar 2001 kærði kærandi, úrskurð stjórnar LÍN frá 20. október 2000 í málinu nr. L-248/00 þar sem umsókn um námslán vegna fjarnáms í mastersnámi í bókasafns- og upplýsingafræðum við The University of Wales, Aberystwyth, var hafnað á þeim forsendum að námið fæli ekki í sér 75% af fullu námi á hverju misseri.

Þá var hafnað beiðni kæranda um undanþágu frá endurgreiðslu námslána meðan á framangreindu mastersnámi stendur.

Með bréfi málskotsnefndar dags. 16. janúar sl. var stjórn Lánasjóðs íslenskra námsmanna tilkynnt um kæruna og gefinn kostur á að tjá sig um hana. Þann 31. janúar sl. var fyrra bréf til LÍN ítrekað og stjórn LÍN gefinn lokafrestur að tjá sig um fram komna kæru. Umsögn stjórnar Lánasjóðs íslenskra námsmanna er dags. 2. febrúar sl. Kæranda var með bréfi dags. 16. febrúar sl. gefinn kostur á að tjá sig um umsögnina. Kærandi gerði frekari athugasemdir í bréfi dags. 28. febrúar sl.

Málsatvik og ágreiningsefni

Kærandi hóf mastersnám í MSC Econ Management of Library and Information Services við The University of Wales, Aberystwyth, haustið 2000. Nám kæranda er fjarnám og tekur 3 ár, en mastersnám við sama skóla, sem ekki er tekið í fjarnámi, tekur 12 mánuði. Kærandi óskaði eftir því við LÍN að henni yrði veitt lán fyrir skólagjöldum í ofangreindu mastersnámi, en þau nema GBP 1.300 á ári. Þá óskaði kærandi eftir því að henni yrði veittur frestur á greiðslu eldri námslána meðan á framangreindu mastersnámi stendur.

Með hinum kærða úrskurði stjórnar LÍN var erindum kæranda hafnað. Lánsbeiðni kæranda var hafnað á þeim grundvelli að skv. gr. 2.2.2. í úthlutunarreglum LÍN þarf námsmaður að ljúka a.m.k. 75% af fullu námi til þess að eiga rétt á láni. Þar sem nám kæranda er skipulagt með þeim hætti að námsmenn sem það stunda ná ekki að skila 75% af fullu námi á hverju misseri telur stjórn LÍN í úrskurði sínum námið ekki lánshæft. Þá var því sérstaklega hafnað í úrskurðinum að veita undanþágu frá þessari reglu. Stjórn LÍN vísar einnig til 5. mgr. gr. 1.1. í úthlutunarreglum sjóðsins þar sem kveðið er á um að nám við fjarskóla sé ekki lánshæft nema boðið sé upp á a.m.k. 75% af því sem telst fullt nám í reglulegu skólanámi.

Erindi kæranda um frest á greiðslu eldra námsláns var hafnað á þeim grundvelli að skv. 10. gr. reglugerðar nr. 602/1997 um Lánasjóð íslenskra námsmanna sé ekki veitt undanþága frá árlegri endurgreiðslu ef lánþega reiknast tekjutengd afborgun. Einnig er það skilyrði fyrir undanþágu frá endurgreiðslum námslána vegna náms að námsmaður nái lánshæfum árangri. Þar sem kærandi uppfyllti ekki þessi skilyrði var ekki fallist á kröfu kæranda.

Kærandi heldur því fram að framangreindar reglur LÍN brjóti í bága við 1. mgr. 1.gr. laga um LÍN sem segi að hlutverk LÍN sé að tryggja þeim sem falla undir lögin tækifæri til náms án tillits til efnahags. Telur kærandi að halda megi því fram að reglurnar mismuni námsmönnum eftir námsformi, en möguleikinn á fjarnámi, t.d. samhliða vinnu, hljóti að teljast hagkvæmur kostur í nútíma samfélagi sem býður upp á góða samskiptamöguleika milli nemenda og skóla. Þá bendir kærandi sérstaklega á að skólagjöld námsins í fjarnámi séu þau sömu og ef námið væri stundað með hefðbundnum hætti.

Hvað varðar kröfu kæranda um frestun greiðslu eldri námslána telur kærandi að 10. gr. reglugerðar nr. 602/1997 veiti stjórn LÍN sveigjanleika og að aðstaða kæranda fullnægi einmitt þeim skilyrðum að henni sé veitt undanþága frá greiðslu námslána meðan á námi hennar stendur, þar sem hún sé einstæð móðir sem nú stundi þriggja ára mastersnám sem stórkostlega skerðir tekjumöguleika hennar á námstímanum samhliða miklum skólaútgjöldum og ferðakostnaði.

Hvað varðar beiðni kæranda um námslán bendir stjórn LÍN á að á þetta álitaefni hafi áður reynt hjá málskotsnefndinni í málum nr. L-7/2000 og L-11/2000 og er vísað til þeirra úrskurða. Hvað varðar kröfu um frestun á greiðslu afborgana af eldra námsláni vísar stjórn LÍN, svo sem áður greinir, til 10. gr. reglugerðar nr. 602/1997 og 3. mgr. gr. 7.4.2. í úthlutunarreglum LÍN, en þar segir að heimilt sé að veita undanþágu frá greiðslu tekjutengdrar afborgunar hafi lánþegi skilað lánshæfum námsárangri undangengið skólaár og telja megi líklegt að honum reiknist ekki tekjutengd afborgun á næsta ári. Stjórn LÍN telur ljóst af gögnum málsins að kærandi uppfyllir ekki framangreind skilyrði og þá hafi kærandi ekki lagt fram nein gögn sem réttlætt geti undanþágu frá fastri afborgun námsláns sbr. gr. 7.4.1. í úthlutunarreglum LÍN.

Niðurstaða

Svo sem fram kemur í gr. 2.2.2. í úthlutunarreglum LÍN þarf námsmaður að ljúka í það minnsta 75% af fullu námi skv. skipulagi skóla til þess að fá námslán. Þá er í 5. mgr. gr. 1.1. í úthlutunarreglum LÍN ákvæði þess efnis að nám við fjarskóla sé ekki lánshæft nema boðið sé upp á a.m.k. 75% af því sem telst fullt nám í reglulegu skólanámi. Framangreindar reglur eru hlutlægar reglur sem ganga jafnt yfir alla sem sækja um lán til LÍN. Ekki er fallist á þá skoðun kæranda að reglur þessar feli í sér brot á 1. gr. laga nr. 21/1992 um Lánasjóð íslenskra námsmanna. Fyrir liggur að nám kæranda uppfyllir ekki framangreind skilyrði úthlutunarreglna LÍN og telst því kærandi ekki eiga rétt á námsláni.

Í 10. gr. reglurgerðar nr. 602/1997 og kafla 7.4. í úthlutunarreglum LÍN er að finna reglur um heimild til að veita undanþágu frá endurgreiðslu námslána. Atvik málsins og aðstæður kæranda eru ekki með þeim hætti að fallið geti undir framangreindar reglur.

Með hliðsjón af framangreindu er hinn kærði úrskurður stjórnar LÍN staðfestur með vísan til forsendna hans.

Úrskurðarorð

Úrskurður stjórnar LÍN frá 20. október 2000 í málinu nr. L-248/00 er staðfestur.