Úrskurður

Ár 2003, miðvikudaginn 21. maí, kvað málskotsnefnd Lánasjóðs íslenskra námsmanna upp svohljóðandi úrskurð í málinu nr. L-5/2003:

Kæruefni

Með kæru dags. 24. mars 2003 kærði kærandi f.h. x úrskurð stjórnar LÍN í máli nr. I-158/02 frá 9. desember 2002 þar sem stjórnin synjaði beiðni kæranda um eftirgjöf að öllu leyti á skuldabréfi útgefnu 6. mars 2000.

Stjórn LÍN var tilkynnt um kæruna með bréfi dagsettu 26. mars sl. og jafnframt gefinn kostur á að tjá sig um hana. Kæranda var sent afrit bréfsins. Athugasemdir stjórnarinnar komu fram í bréfi dags. 3. apríl sl. og var afrit þess sent kæranda með bréfi dags. 4. apríl sl. en þar var kæranda jafnframt gefinn 14 daga frestur til að koma að frekari sjónarmiðum sínum. Athugasemdir kæranda eru settar fram í bréfi dags. 8. apríl sl.

Málsatvik og ágreiningsefni

Með bréfi til LÍN dags. 27. nóvember 2002 óskaði kærandi eftir því að með sjúkdómssögu x í huga yrðu kröfur LÍN á hendur honum og ábyrgðarmönnum hans felldar niður og skuldabréf á hendur x afturkallað. Stjórn LÍN hafnaði erindi hans eins og fram er komið með úrskurði dags. 9. desember 2002 á þeim forsendum annars vegar að undanþáguheimildir 8. gr. laga um LÍN nr. 21/1992 og 9. og 10. gr. reglugerðar um sjóðinn nr. 602/1997 ættu ekki við í tilviki x og hins vegar væru umsóknarfrestir um undanþágu frá endurgreiðslum námslána liðnir skv. gr. 7.4.3. í úthlutunarreglum sjóðsins.

Kærandi vísar til þess að x hafi þjáðst af þunglyndi í rúman áratug en það hafi ágerst mjög árið 1995. Hann hafi ekki verið í föstu starfi undanfarinn áratug en unnið öðru hvoru eftir því sem heilsa hans leyfði. Kröfur LÍN á hendur x nemi nú kr. 1.565.044 en foreldrar hans séu ábyrgðarmenn á skuldabréfinu. Skuldabréfið hafi verið gefið út 6. mars 2000 en það hafi verið gjaldfellt 1. ágúst 2000. Nú þegar hafi verið krafist fjárnáms í húseign móður x. Þá er komið fram að x hafi verið úrskurðaður á endurhæfingarlífeyri í nóvember 2001 og líkur bendi til þess að endanlegur úrskurður verði 75% örorka.

Af hálfu kæranda er byggt á ákvæðum 6. mgr. 8. gr. laga um LÍN og vísað til niðurstöðu málskotsnefndar í máli nr. L-13/2002 en málin séu að ýmsu leyti hliðstæð. Bent er á að með hliðsjón af sjúkrasögu x og tekjum á síðasta áratug ásamt fjölskylduaðstæðum hafi mátt vera fyrirséð á sínum tíma að enginn grundvöllur var fyrir því að hann gæti greitt upp námslán sitt.

Af hálfu stjórnar LÍN er vísað til þess að 6. mars 2000 hafi verið gert sérstakt samkomulag um skuld x og gefið út nýtt skuldabréf vegna gjaldfallinna afborgana en endurgreiðslu námsláns hans hafi á þeim tíma átt að vera að fullu lokið samkvæmt upphaflegum skilmálum lánsins. Höfuðstóll skuldarinnar þann dag hafi numið kr. 850.000 og inn á hana hafi verið greiddar samtals kr. 150.000. Skuld x, sem nú sé óskað niðurfellingar á, sé því tilkomin vegna námslánaendurgreiðslna sem þegar árið 2000 voru fallnar í gjalddaga og vanskila eftir 6. mars 2000. Þar sem gefið hafi verið út sjálfstætt skuldabréf eigi undanþáguheimildir 8. gr. laga um LÍN og 9. og 10. gr. reglugerðar nr. 607/1997 ekki við í þessu máli og því engin lagaheimild til undanþágu.

Þá er á því byggt að allir umsóknarfrestir um undanþágu frá endurgreiðslum námslána séu löngu liðnir en skv. grein 7.4.3. í úthlutunarreglunum sé óheimilt að fresta afborgun hafi ósk um frestun ekki borist 60 dögum eftir gjalddaga.

Niðurstaða

Skuld kæranda, sem óskað er niðurfellingar á, er samkvæmt skuldabréfi útgefnu 6. mars 2000 vegna vanskila kæranda á endurgreiðslu námslána og hafa verið greiddar 150.000 krónur inn á skuldina. Afrit bréfsins liggur frammi og er kjörum þess lýst á þann veg að höfuðstól þess, 850.000 krónur, beri að greiða með 10 afborgunum á 5 árum. Skuldabréfið ber meðalvexti almennra skuldabréfa skv. tilkynningu Seðlabanka Íslands á hverjum tíma og einnig er í bréfinu gjaldfellingarákvæði verði vanskil veruleg. Hér er því um að ræða almennt skuldabréf og um það gilda reglur kröfuréttarins. Undanþáguheimildum 8. gr. laga nr. 21/1992 og 9. og 10. gr. reglugerðar nr. 602/1997 verður af þeim sökum ekki beitt í tilviki kæranda. Þá eru allir frestir til að sækja um undanþágu frá endurgreiðslu liðnir sbr. grein 7.4.3. í úthlutunarreglum LÍN.

Með vísan til framanritaðs er framangreindur úrskurður stjórnar LÍN í máli kæranda staðfestur.

Úrskurðarorð

Úrskurður stjórnar LÍN frá 9. desember 2002 í málinu nr. I-158/02 er staðfestur.