Úrskurður

Ár 2006, fimmtudaginn 22. júní, kvað málskotsnefnd Lánasjóðs íslenskra námsmanna upp svohljóðandi úrskurð í málinu L-3/2006.

Kæruefni

Með bréfi dags. 13. mars 2006 sem barst málskotsnefnd 15. sama mánaðar kærði lánþegi, úrskurð stjórnar LÍN frá 6. mars sl. þar sem samþykkt var að veita honum undanþágu frá greiðslu námslána árið 2005 en synjað beiðni hans um undanþágu frá greiðslu námslána árið 2004.

Með bréfi málskotsnefndar dags. 15. mars sl. var stjórn LÍN tilkynnt um kæruna og gefinn kostur á að tjá sig um hana. Kæranda var með bréfi dags. sama dag sent afrit af bréfinu til stjórnar LÍN. Athugasemdir stjórnar LÍN bárust nefndinni í bréfi dags. 23. mars sl. og var kæranda sent afrit þeirra með bréfi dags. 27. mars sl. Svarbréf kæranda dags. 10. apríl sl. barst nefndinni 18. sama mánaðar. Stjórn LÍN var sent afrit bréfs kæranda með bréfi dags. 28. apríl sl. Vegna mistaka í meðförum málsins fyrir málskotsnefnd dróst að taka það til úrskurðar.

Málsatvik og ágreiningsefni

Kærandi sendi stjórn LÍN erindi þann 6. febrúar sl. þar sem hann óskaði eftir frestun á greiðslu námslána sinna vegna veikinda í kjölfar vinnuslyss sem hann lenti í þann 30. apríl 2005. Kemur fram í erindi kæranda að hann hafi vegna slyssins verið launalaus frá september 2005 en síðan þá hafi hann verið í sjúkraþjálfun. Samkvæmt læknisvottorði Stefáns Dalberg bæklunarlæknis dags. 3. október 2005 hafði kærandi þá verið óvinnufær sem sjómaður frá því hann lenti í slysinu og yrði það enn um óákveðinn tíma. Væri óvíst hvort hann gæti kunnið sem sjómaður í framtíðinni.

Kærandi er í vanskilum með greiðslur námslána 2004 og 2005 og er ljóst af bréfaskriftum milli hans og LÍN að hann hefur ekki getað staðið við samninga sína við sjóðinn um afborganir greindra ára. Eins og áður er komið fram úrskurðaði stjórn LÍN á þann veg að kæranda var veitt undanþága frá afborgunum ársins 2005 en synjaði kæranda hins vegar um undanþágu vegna afborgana ársins 2004 með þeim rökum að vanskil hans vegna þeirra afborgana væru slysinu þann 30. apríl 2005 óviðkomandi. Þá kemur fram í tölvupósti frá LÍN þann 10. mars sl. að kæranda var veitt undanþága frá afborgun námslána með gjalddaga 1. mars 2005 með því skilyrði að hann uppfyllti það skilyrði að tekjur hans árið 2005 væru undir 1.700.000 krónum. Samkvæmt gögnum málsins var útsvarsstofn kæranda árið 2003 2.001.216 krónur en árið 2004 2.723.671 krónur og reiknaðist honum því tekjutengd afborgun bæði árin.

Kærandi byggir kröfur sínar á því að hann hafi vegna slyssins 30. apríl 2005 verið óvinnufær og launalaus frá því í september 2005 þegar hann hóf sjúkraþjálfun sem gangi mjög hægt. Um síðustu áramót hafi komið í ljós að hann er með brjósklos. Af þessum sökum hafi hlaðist upp vanskil víða og væri honum ókleift að standa við samninga sína. Kærandi telur því að það væri óheiðarlegt af honum að semja um eitthvað sem fyrirsjáanlegt væri að hann gæti ekki staðið við með sómasamlegum hætti. Hann eigi ekki til fé til þess að borga umrædd vanskil og því sé tilgangslaust að veita honum frest á einni greiðslu, skilyrða aðra en rukka þá þriðju. Ljóst sé að teljist hann ekki geta greitt námslán frá 2005 þá geti hann heldur ekki greitt fyrir árið 2004. Kærandi óskar því eftir því að honum verði veitt heildarfrestun á námslánum sínum fyriri árin 2004, 2005 og 2006 á grundvelli veikinda hans.

Af hálfu stjórnar LÍN er í hinum kærða úrskurði vísað til ákvæða greinar 7.4.1. í úthlutunarreglum sjóðsins þar sem heimild sé veitt til þess að veita undanþágu frá greiðslu fastrar afborgunar vegna skyndilegra og verulegra breytinga á högum lánþega sem skerðir til muna ráðstöfunarfé hans og möguleika til að afla tekna. Sé jafnan miðað við að fjáhagsörðugleikar viðkomandi hafi staðið í a.m.k. 4 mánuði fyrir greiðsludag. Uppfylli kærandi því skilyrði greinarinnar að því er varðar vanskil ársins 2005 en vanskil ársins 2004 teljist ekki koma slysinu 30. apríl 2005 við og sé því hægt að veita kæranda undanþágu vegna vanskila ársins 2005 en ekki 2004. Þá eigi kærandi rétt á undanþágu frá fastri afborgun með gjalddaga 1. mars sl. ef tekjur hans árið 2005 eru undir 1.700.000 krónum.

Niðurstaða

Kærandi hefur fengið undanþágu frá greiðslu afborgana vegna ársins 2005 og 2006. Samkvæmt ákvæðum 6. mgr. 8. gr. laga nr. 21/1992 um LÍN er stjórn sjóðsins heimilt að veita undanþágu frá árlegri endurgreiðslu námslána að hluta eða öllu leyti ef skyndilegar og verulegar breytingar verða á högum skuldara, t.d. ef hann veikist alvarlega eða verður fyrir slysi er skerðir til muna ráðstöfunarfé hans og möguleika til að afla tekna. Sama regla kemur fram í grein 7.4.1. í úthlutunarreglum sjóðsins.

Gögn málsins bera með sér að slys það, sem kærandi varð fyrir, hafði í för með sér miklar breytingar á högum hans og möguleika til að afla tekna. Stjórn LÍN ákvað að nýta framangreinda undanþáguheimild til að veita kæranda undanþágu frá endurgreiðslum á námsláni sínu árið 2005 vegna þessara afleiðinga slyssins, sem hann varð fyrir á því ári, en synjaði honum um undanþágu frá endurgreiðslum ársins 2004. Fallist er á það með stjórn LÍN að vanskil kæranda á greiðslum ársins 2004 verði ekki rakin til framangreinds slyss sem átti sér stað í apríl 2005. Sú staðreynd breytir ekki því áliti málskotsnefndar að þegar litið er til málavaxta í heild felist mótsögn í þeirri niðurstöðu stjórnar LÍN að heimila undanþágu frá endurgreiðslu námslána á árinu 2005 en synja kæranda um leið um undanþágu frá endurgreiðslu vegna 2004.

Með vísan til framanritaðs er hin kærða niðurstaða í úrskurði stjórnar LÍN frá 6. mars 2006 í máli kæranda felld úr gildi.

Úrskurðarorð

Úrskurður stjórnar LÍN í máli kæranda frá 6. mars 2006 er felldur úr gildi.