Úrskurður

Ár 2009, fimmtudaginn 17. september, kvað málskotsnefnd Lánasjóðs íslenskra námsmanna upp svohljóðandi úrskurð í málinu nr. L-10/2009

Kæruefni

Með kæru dagsettri 01.07.2009 kærði kærandi úrskurð stjórnar LÍN frá 29.05.2009 þar sem stjórnin synjaði kröfu kæranda um undanþágu frá greiðslu afborgunar af námslánum þar sem aðstæður kæranda voru ekki taldar falla undir gr. 7.4.1. og 7.4.2. í úthlutunarreglum sjóðsins. Stjórn LÍN var tilkynnt um kæruna með bréfi dags. 16.07.2009 og jafnframt gefinn kostur á að tjá sig um hana. Kæranda var sent afrit bréfsins. Athugasemdir stjórnar LÍN komu fram í bréfi dags. 20.07.2009 og var afrit þess sent kæranda með bréfi dags. 11.08.2009 en þar var kæranda jafnframt gefinn 14 daga frestur til að koma að frekari sjónarmiðum sínum. Ódagsett bréf barst málskotsnefnd frá kæranda dags. 26.08.2009 þar sem fram komu sjónarmið við athugasemdum stjórnar LÍN.

Með tölvupósti dags. 05.09.2009 óskaði málskotsnefndin eftir frekari upplýsingum frá kæranda. Var óskað eftir að kærandi sendi nefndinni upplýsingar um hvaða tekjur hún hafði á árinu 2008, bæði fyrir og eftir barnsburðinn. Þá var einnig óskað eftir upplýsingum um kostnað hennar af búsetu í Bretlandi og hvernig aðstaða hennar breyttist við barnsburðinn. Svar barst með tölvupósti frá kæranda þann 10.09.2009.

Málsatvik og ágreiningsefni

Kærandi eignaðist barn í London þann xxx. Hún kveðst ekki hafa átt rétt á fæðingarorlofi, hvorki frá Íslandi né Bretlandi. Þá hafi hún heldur ekki átt rétt á atvinnuleysisbótum, en hún kveðst hafa verið atvinnulaus áður en barnið fæddist og þar áður í skóla. Svo sem skattskýrslur beri með sér hafi hún haft mjög lágar tekjur árið 2008. Kærandi kveðst ekki hafa getað sent upplýsingar um greiðslur úr fæðingarorlofssjóði í 4 mánuði fyrir gjalddaga námslánsins, enda hafi hún ekki átt rétt á slíkum greiðslum svo sem að framan greinir. Hún hafi á hinn bóginn skilað inn gögnum vegna eingreiðslu sem hún hafði fengið frá sjóðnum vegna barnsburðarins. Kærandi bendir sérstaklega á að innheimtuaðgerðir hafi haldið áfram hjá Intrum þó mál þetta hafi verið til skoðunar hjá sjóðnum. Í þeim viðbótarsvörum sem kærandi sendi málskotsnefndinni með tölvupósti þann 10.09.2009 kemur fram að frá janúar til mars 2008 hafi hún og sambýlismaður hennar verið atvinnulaus og hafi þau búið hjá foreldrum hans. Hún kveðst þá hafa fengið tímabundna vinnu sem hafi lokið um miðjan apríl. Hún kveður þau hafa flutt til London vegna vinnu sambýlismanns hennar þann xxx, en þá var kærandi orðin þunguð og ómögulegt reyndist fyrir hana að fá vinnu. Meðfylgjandi svari kæranda voru upplýsingar um húsaleigubætur og þær skattaívilnanir sem hún og sambýlismaður hennar fengu sem og barnabætur eftir fæðingu barnsins. Kærandi kveðst ekkert hafa unnið það sem af er árinu 2009. Hún kveður heildartekjur maka fyrir skattárið 2008-2009 í Bretlandi hafa verið 13.711 bresk pund. Af hálfu stjórnar LÍN kemur fram að í gr. 7.4.1. í úthlutunrareglum LÍN segi:

"Hafi lánþegi haft svo lágar tekjur á fyrra ári að honum reiknast ekki viðbótargreiðsla og fjárhagur hans hefur ekki batnað á endurgreiðsluárinu er sjóðsstjórn heimilt að veita undanþágu frá fastri ársgreiðslu ef lánshæft nám, atvinnuleysi, veikindi, þungun, umönnun barna eða aðrar sambærilegar ástæður valda verulegum fjárhagsörðugleikum hjá lánþega. Að jafnaði er miðað við að ástæður þær sem valda örðugleikunum hafi varað í a.m.k. fjóra mánuði fyrir gjalddaga afborgunar."

Þar sem kærandi hafi ekki getað sýnt fram á fæðinarorlofsgreiðslur í a.m.k. 4 mánuði fyrir umræddan gjalddaga né skráð atvinnuleysi áður en hún eignaðist barnið hafi stjórn LÍN synjað erindi hennar á þeim forsendum að það skorti heimildir í úthlutunrareglum LÍN til að verða við því.

Niðurstaða

Fyrir liggur að kærandi eignaðist barn þann xxx. Þrátt fyrir að kærandi geti ekki sýnt fram á fæðingarorlofsgreiðslur, í a.m.k. 4 mánuði fyrir umræddan gjalddaga sem krafist er undanþágu á greiðslu á, er ljóst af gögnum málsins og atvikum öllum að þungunin og umönnun barnsins hefur haft veruleg áhrif á ráðstöfunartekjur heimilis kæranda í a.m.k. fjóra mánuði fyrir gjalddaga afborgunarinnar þann 01.03.2009. Gildir þar einu þó barnið hafi ekki fæðst fyrr en skemmri en fjórir mánuðir voru til gjalddagans. Að áliti málskotsnefndar þykir því gr. 7.4.1. í úthlutunrreglum LÍN eiga við í máli þessu og kærandi þar með eiga rétt á undanþágu á greiðslu afborgunarinnar þann 01.03.2009.

Úrskurðarorð

Úrskurður stjórnar LÍN frá 29.05.2009 í máli kæranda er felldur úr gildi.