Úrskurður
Ár 2009, fimmtudaginn 16. desember, kvað málskotsnefnd Lánasjóðs íslenskra námsmanna upp svohljóðandi úrskurð í málinu nr. L-20/2009.
Kæruefni
Með kæru dagsettri 1. október sl. kærði kærandi úrskurð
stjórnar LÍN frá 14. ágúst sl. þar sem hafnað var beiðni um undanþágu frá fastri
afborgun 2009.
Stjórn LÍN var með bréfi dags. 19. október sl. tilkynnt
um kæruna og jafnframt gefinn kostur á að tjá sig um hana. Svarbréf stjórnar LÍN
er dags. 27. október sl. Með bréfi dags. 2. nóvember sl. var kæranda kynnt efni
svars stjórnar LÍN og jafnframt gefinn kostur á að tjá sig um það. Athugasemdir
kæranda bárust með bréfi dags. 15. nóvember sl.
Málskotsnefnd óskaði
eftir þeim gögnum sem talin eru upp í úrskurði stjórnar LÍN frá 14. ágúst sl. og
bárust þau gögn frá LÍN 2. desember sl.
Málsatvik og ágreiningsefni
Kærandi óskaði eftir undanþágu frá greiðslu námsláns fyrir árið
2009 þar sem hún hefur verið atvinnulaus frá 1. ágúst 2008. Kveður hún LÍN hafa
hafnað beiðni sinni þar sem hún hafi unnið 14 tíma og 45 mínútur á þeim fjórum
mánuðum sem miðað er við áður en greiðsla átti að fara fram. Kærandi bendir á að
sá tími sem hún vann sé 0.022% af þeim tíma sem hún hefði unnið á 4 mánuðum ef
hún hefði haft vinnu (17 vikur x 40 = 680 14.5/680) og launin eftir því eða
fyrir þessa tíma hafi hún unnið sér inn 82.000 krónur. Heildarlaun hennar fyrir
árið 2008 hafi verið 2.090.810 krónur. Þar sem hún hafi verið á Íslandi
skólaárið 2007-08 og unnið á Íslandi eigi hún ekki rétt á atvinnuleysisbótum í
Bandaríkjunum.
Kærandi kveðst búa í xx, sem sé lítið þorp í strjálbýli
og þar sé mikið atvinnuleysi og lítið um atvinnumöguleika. Kveðst hún hafa
fengið tímabundna vinnu við prófgjöf í einkareknum skóla í gegnum Bangor Public
Schools. Vegna aðstæðna hafi hún þurft að segja upp starfinu. Kveðst hún hafa
unnið 14 tíma og 45 mínútur á þessu tímabili, en uppsögn hennar tók gildi 6.
mars sl. Laun fyrir þessa vinnu dugi ekki fyrir greiðslu námslánsins. Stjórn LÍN
hafnaði beiðni kæranda um undanþágu á fastri afborgun 2009. Í upphaflegur
úrskurði LÍN frá 29. maí sl. var beiðni kæranda hafnað með vísan til gr. 7.4.1
og 7.4.2 en samkvæmt þeim greinum sé forsenda þess að unnt sé að veita undanþágu
frá greiðslu afborgunar af námslánum að möguleikar lántakanda til öflunar tekna
séu skertir á einhvern hátt, t.d. vegna atvinnuleysis, veikinda, lánshæfs náms
eða sambærilegra ástæðna. Lánsþegi skal leggja fram viðeigandi vottorð sem
staðfestir að eitthvað af áðurgreindum ástæðum hafi varað a.m.k. í 4 mánuði
fyrir gjalddaga. Máli sínu til stuðnings hafi kærandi lagt fram staðfestingu um
atvinnuleit frá 1. maí sl. í Bandaríkjunum ásamt tekjuyfirliti 2005-2007,
launaseðlum frá Bangor School Dep. 2009 og skattframtali kæranda og maka 2009.
Kærandi hafi ekki sýnt fram á að hún uppfyllti skilyrði framangreindra ákvæða og
því synjaði stjórn LÍN erindinu.
Kærandi fór fram á endurupptöku á
erindi sínu þann 13. júní sl. þar sem hún taldi sig vera með ný gögn í málinu,
erlent skattframtal fyrir sig og maka. Á fundi stjórnar 14. ágúst var erindi
hennar tekið til umfjöllunar og fyrri afgreiðsla staðfest á þeim forsendum að
innsend gögn staðfestu ekki að kærandi félli undir skilyrði skv. grein 7.4.1. og
7.4.2. í úthlutunarreglum LÍN.
Niðurstaða
Í grein 7.4.1. í úthlutunarreglum LÍN segir: "Hafi lánþegi
haft svo lágar tekjur á fyrra ári að honum reiknast ekki viðbótargreiðsla og
fjárhagur hans hefur ekki batnað á endurgreiðsluárinu er sjóðsstjórn heimilt að
veita undanþágu frá fastri ársgreiðslu ef lánshæft nám, atvinnuleysi, veikindi,
þungun, umönnun barna eða aðrar sambærilegar ástæður valda verulegum
fjárhagsörðugleikum hjá lánþega. Að jafnaði er miðað við að ástæður þær sem
valda örðugleikunum hafi varað í a.m.k. fjóra mánuði fyrir gjalddaga
afborgunar"
Óumdeilt er í málinu að tekjur kæranda voru lágar árið
2008 og undir þeim viðmiðunum sem lánasjóðurinn setur fyrir niðurfellingu
afborganna af lánum. Til að unnt sé að veita undanþágu frá fastri ársgreiðslu
verður lánþegi að auki að sýna fram á að eitt af þeim aðstæðum sem taldar eru
upp í ákvæði 7.4.1. hafi varað yfir í a.m.k. fjóra mánuði. Kærandi hefur lagt
fram staðfestingu um atvinnuleit dags. 1. maí 2009, frá The Career Center, Maine
Employment Recourse í Bandaríkjunum, sem staðfestir að kærandi er skráður hjá
fyrirtækinu sem atvinnuleitandi. Bréfið staðfestir ekki atvinnuleysi fram að 1.
maí sl. Verður því að fallast á það með stjórn LÍN að kærandi hafi ekki sýnt
fram á það með fullnægjandi hætti að hún hafi verið atvinnulaus þann tíma sem
áskilinn er skv. ákvæði 7.4.1. í úthlutunarreglum LÍN. Með vísan til
framanritaðs er úrskurður stjórnar LÍN í máli kæranda staðfestur.
Úrskurðarorð
Úrskurður stjórnar LÍN frá 14. ágúst 2009 í máli kæranda er staðfestur.