Úrskurður

Ár 2013, miðvikudaginn 10. júlí, kvað málskotsnefnd Lánasjóðs íslenskra námsmanna upp svohljóðandi úrskurð í málinu nr. L-11/2013:

Kæruefni

Með kæru dagsettri 11. mars 2013 kærði kærandi úrskurð stjórnar Lánasjóðs íslenskra námsmanna (LÍN) frá 15. febrúar 2013 þar sem hafnað var beiðni kæranda um námslán vegna tungumálanáms Stjórn LÍN var tilkynnt um kæruna með bréfi dagsettu þann 14. mars 2013 og jafnframt gefinn kostur á að tjá sig um hana. Stjórn LÍN sendi málskostnefnd athugasemdir við kæruna með bréfi dagsettu 8. apríl 2013 og var afrit þess sent kæranda með bréfi 15. sama mánaðar, en þar var kæranda jafnframt gefinn 4 vikna frestur til að koma að frekari sjónarmiðum sínum. Ekki bárust frekari athugasemdir frá kæranda.

Málsatvik og ágreiningsefni

Kærandi stundar nám við Business Academy South West (EASV) í Danmörku og stefnir að BS gráðu í viðskiptum og sölu. Það er liður í náminu að stunda þriggja mánaða 15 ECTS starfsnám hjá fyrirtæki í alþjóðlegum viðskiptum hvort heldur í Danmörku eða í öðru ríki. Um er að ræða launalausa stöðu og þurfa nemendur að kosta ferðir og uppihald. Kæranda hefur boðist slík staða hjá fyrirtæki í Argentínu. Sem lið í undirbúningi hans fyrir starfsnámið mun kærandi stunda spænskunám þar í landi sumarið 2013. Fór hann þess á leit við LÍN að fá námslán vegna þessa. Segir í umsóknarbréfi hans til stjórnar LÍN að það sé skilyrt að hann fari til Argentínu í spænskuskóla í byrjun júlí í tveggja mánaða spænskuskóla en að námið/lærlingsstaðan taki um fimm mánuði alls. Leitaði kærandi eftir því við stjórn LÍN að fá ferðastyrk og sumarlán. Stjórn LÍN synjaði beiðni kæranda með úrskurði þess efnis þann 15. febrúar 2013. Kemur fram í rökstuðningi LÍN að heimilt sé að lána vegna tungumálanáms til undirbúnings öðru námi í tilteknum tilvikum, sbr. grein 1.3.4 í úthlutunarreglum LÍN, en slíkt eigi ekki við í tilviki kæranda því ekki liggi fyrir að kærandi stundi lánshæft nám í Argentínu á haustmisseri 2013.

Sjónarmið kæranda.

Í kæru til málskotsnefndar segir kærandi að synjunin sé á misskilningi byggð. Hann sé ekki að fara út í sérstakt tungumálanám þess eins vegna, heldur sé um að ræða skilyrði sem honum hafi verið gert að uppfylla til að geta tekist á hendur umrætt starfsnám sem sé hluti af almennu námi hans og eigi að verða efni lokaritgerðar hans. Spænskunámið sé fullt, skipulagt og formlegt nám sem krefjist fullra 4-5 daga vikulega í skólanum. Kveður kærandi að með synjun sinni sé LÍN í raun vera að loka fyrir það að hann geti klárað skólann.

Sjónarmið stjórnar LÍN.

Stjórn LÍN fer fram á að úrskurður hennar frá 15. febrúar 2013 verði staðfestur. Bendir LÍN á að nemendur eigi val um það hvort þeir stundi starfsnámið í Danmörku eða í öðru landi. Stjórn LÍN vísar til þess að sett hafi verið skilyrði í úthlutunarreglum LÍN um í hvaða tilvikum sé lánað vegna tungumálanáms. Fram komi í grein 1.3.4 að heimilt sé að veita slík lán við útlendingadeildir háskóla ef slíkt sé undirbúningur undir nám þar í landi þar sem annað tungumál en enska eða Norðurlandamál (annað en finnska) sé talað. Að auki sé lánshæfi slíks undirbúningsnáms háð því að um sé að ræða a.m.k. tveggja mánaða skipulagt nám sem talist geti nægjanlega veigamikið að því er varðar eðli og uppbyggingu að mati stjórnar LÍN (a.m.k. 15 kennslustundir á viku). Áður en lán vegna undirbúingsnáms sé afgreitt að fullu þurfi að liggja fyrir staðfesting á inngöngu í fagnám. Bendir stjórn LÍN á að engin fordæmi séu fyrir því að lánað sé vegna tungumálanáms sem sé hluti undirbúnings í þriðja landi þegar aðeins sé um eina önn að ræða. Sé m.a. lánað vegna undirbúnings skiptináms ef um formlegt skiptinám sé að ræða. Kærandi muni hins vegar ekki stunda lánshæft nám í landinu á haustmisseri þar sem starfsnámið sé einungis 15 ECTS einingar. Hafi stjórn LÍN þess vegna synjað beiðni kæranda.

Niðurstaða

Í grein 1.3.4 í úthlutunarreglum LÍN vegna námsárins 2012-2013 segir eftirfarandi um tungumálanám sem undirbúningsnám:

Heimilt er að veita lán til tungumálanáms við útlendingadeildir háskóla ef það er undirbúningur undir nám í landi þar sem annað tungumál en enska eða Norðurlandamál (annað en finnska) er talað. Heimilt er að líta á undirbúningsnám í tungumálum sem nám á framhaldsháskólastigi, sbr. gr. 2.3.1 hafi námsmaður lokið grunnháskólanámi og hyggist stunda framhaldsháskólanám í sömu grein.

Það nám sem kærandi mun stunda í Argentínu er ekki lánshæft eitt og sér þar sem það er aðeins 15 ECTS einingar og því einungis lítill hluti af skipulögðu lánshæfu námi sem kærandi stundar í Danmörku. Getur kærandi því ekki byggt rétt sinn til láns vegna slíks undirbúningsnáms á grein 1.3.4 í úthlutunarreglum LÍN. Þess ber einnig að geta að kærandi á val um það hvort hann stundar starfsnám í Danmörku eða í öðru landi. Þær kröfur sem gerðar eru af háskólanum í Danmörku lúta eingöngu að því að kæranda sé skylt að stunda 15 ECTS eininga starfsnám í þrjá mánuði. Hvergi er gert að skilyrði að stundað sé tveggja mánaða tungumálanám til að standast umræddan áfanga. Þær kröfur koma einungis fram hjá skipuleggjanda starfsnámsins í Argentínu. Með 3. gr. laga nr. 21/1992 um lánasjóð íslenskra námsmanna er það stjórn LÍN sem er falið að setja nánari ákvæði um úthlutun námslána. Þau skilyrði sem stjórn LÍN hefur sett með úthlutunarreglunum um veitingu námslána til tungumálanáms miða að því að nemendur geti undirbúið sig fyrir lánshæft nám í því ríki þar sem þeir munu aðallega stunda viðkomandi nám, en ekki vegna undirbúnings tiltekinna áfanga sem námsmenn velja að stunda í öðrum ríkjum en þar sem hið lánshæfa nám er stundað. Ekki verður séð að slík skilyrði gangi gegn ákvæðum laga nr. 21/1992 eða reglugerð um LÍN nr. 478/2011. Þar sem kærandi hyggst eingöngu stunda 15 ECTS eininga nám í Argentínu á haustönn 2013 er það niðurstaða málskotsnefndar að ákvörðun stjórnar LÍN um að synja beiðni kæranda hafi verið í samræmi við lög og reglur sem gilda um starfssemi sjóðsins og beri því að staðfesta hinn kærða úrskurðar stjórnar LÍN frá 15.febrúar 2013.

Úrskurðarorð

Hinn kærði úrskurður frá 15. febrúar 2013 í máli kæranda er staðfestur.