Úrskurður
Ár 2013, fimmtudaginn 18. desember, kvað málskotsnefnd Lánasjóðs íslenskra námsmanna upp svohljóðandi úrskurð um frávísun máls nr. L-54/2013:
Kæruefni
Með kæru sem barst málskotsnefnd 15. október 2013 kærði kærandi úrskurð stjórnar Lánasjóðs íslenskra námsmanna (LÍN) frá 24. janúar 2013 sem tilkynntur var henni með bréfi dagsettu 28. janúar, þar sem beiðni kæranda um leiðréttingu á útreikningi námsláns var hafnað. Stjórn LÍN var tilkynnt um kæruna með bréfi dagsettu 17. október 2013 og jafnframt gefinn kostur á að tjá sig um hana. Kæranda var sent afrit bréfsins sama dag. Athugasemdir LÍN bárust með bréfi dagsettu 13. nóvember 2013 þar sem þess var farið á leit að kærunni yrði vísað frá sem of seint fram kominni, sbr. 27. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Með bréfi dagsettu 14. nóvember voru kæranda sendar athugasemdir stjórnar LÍN og gefinn kostur á að gera við þær athugasemdir. Kærandi sendi athugasemdir sínar með bréfi dagsettu 1. desember 2013 sem barst málskotsnefnd 10. desember sl. Segir kærandi að hún hafi talið sig hafa sótt um endurupptöku máls síns hjá stjórn LÍN í lok júní sl. Hefði hún beðið um það símleiðis og talið beiðnina hafa gengið eftir. Sendi kærandi meðfylgjandi afrit tölvupósta þar sem hún fer þess á leit við LÍN að hún fái aðstoð við að leysa mál sitt á sanngjarnan hátt. Fær hún þau svör að stjórn LÍN hafi þegar fjallað um mál hennar og er henni bent á að hafa samband við lögmannsstofu sem hafi innheimtu hins ofgreidda námsláns með höndum. Einnig eru afrit af tölvupóstum kæranda til innheimtufyrirtækisins og svarpóstum fyrirtækisins þar sem kæranda er bent á að hún verði að bera mál sitt undir starfsmenn LÍN og stjórn LÍN.
Niðurstaða
Um kærufrest í stjórnsýslumálum fer samkvæmt 1. mgr. 27. gr.
stjórnsýslulaga nr. 37/1993 en þar segir að kæra skuli "borin fram innan
þriggja mánaða frá því að aðila máls var tilkynnt um stjórnvaldsákvörðun, nema
lög mæli á annan veg." Eigi er kveðið sérstaklega á um frest í lögum nr.
21/992 um Lánasjóð íslenskra námsmanna og gildir því framangreindur þriggja
mánaða frestur um kæru þessa. Í 5. mgr. 27. gr. stjórnsýslulaga segir ennfremur
að kæra teljist "nógu snemma fram komin ef bréf, sem hefur hana að geyma, er
komið til æðra stjórnvalds eða afhent pósti áður en fresturinn er liðinn".
Um þetta segir í athugasemdum í greinargerð með frumvarpi til stjórnsýslulaga að
þegar ákvörðun er tilkynnt skriflega til aðila, þá skuli miða upphaf kærufrests
við ""þann dag þegar ákvörðunin er komin til aðila". Verður því upphaf
kærufrests í máli þessu miðað við þann dag þegar ákvörðun stjórnar LÍN var komin
til kæranda. Í máli þessu liggur fyrir að LÍN tilkynnti kæranda um ákvörðun sína
með bréfi dagsettu 28. janúar 2013. Var henni leiðbeint um að kærufrestur til
málskotsnefndar væri þrír mánuðir frá dagsetningu bréfsins. Kærufrestur í málinu
er samkvæmt 27. gr. stjórnsýslulaga þrír mánuðir frá því kæranda barst
fyrrgreint bréf stjórnar LÍN. Samkvæmt ofangreindu er kæra sem barst
málskotsnefnd 15. október 2013 of seint fram borin og ber að vísa henni frá skv.
27. gr. stjórnsýslulaga nema þær ástæður sem getið er í 28. gr. stjórnsýslulaga
séu fyrir hendi en þar segir að hafi kæra borist að liðnum kærufresti skuli vísa
henni frá nema "afsakanlegt verði talið að hún hafi ekki borist fyrr eða
veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar". Var
kæranda með bréfi þann 14. nóvember 2013 gefinn kostur á að tjá sig frekar um
þennan þátt málsins eða aðrar þær afsökunarástæður er kynnu að vera fyrir hendi
samkvæmt ákvæðum 27. gr. stjórnsýslulaga. Kærandi veitti engar þær skýringar í
málinu sem gáfu til kynna að afsakanlegt hafi verið að kæran barst svo seint.
Þær skýringar kæranda að hún hafi talið sig hafa beðið um endurupptöku í júní
sl. skipta ekki máli varðandi kærufrest þeirrar ákvörðunar sem stjórn LÍN tók í
máli kæranda þann 24. janúar sl. Hins vegar er rétt að benda kæranda á í þessu
sambandi að samkvæmt 24. gr. stjórnsýslulaga á aðili máls rétt á því að mál sé
tekið til meðferðar á ný ef tiltekin skilyrði eru fyrir hendi, þ.e. ef:
"1. ákvörðun hefur byggst á ófullnægjandi eða röngum upplýsingum um
málsatvik, eða 2. íþyngjandi ákvörðun um boð eða bann hefur byggst á atvikum sem
breyst hafa verulega frá því að ákvörðun var tekin."
Það kemur fram
í 24. gr. stjórsýslulaga að mögulegt er að fá endurupptöku máls hjá stjórnvaldi,
í þessu tilviki stjórn LÍN, þó liðnir séu meira en þrír mánuðir þrír frá því að
kæranda var tilkynnt um ákvörðun skv. 1. tölul. 1. mgr., eða kæranda var eða
mátti vera kunnugt um breytingu á atvikum þeim sem ákvörðun í máli hans var
byggð á, að fengnu samþykki frá öðrum aðilum málsins. Samkvæmt 24. gr. verður
mál þó ekki tekið upp að nýju ef ár er liðið frá fyrrgreindum tímamörkum nema
veigamiklar ástæður mæli með því. Hefur kærandi því enn möguleika á að freista
þess að fá mál sitt endurupptekið hjá stjórn LÍN ef hún telur að skilyrði þau
endurupptöku sem tilgreind eru 24. gr. stjórnsýslulaga og vísað er til hér að
framan séu fyrir hendi. Í úrskurði stjórnar LÍN í máli kæranda er fjallað um
skyldu hennar til að endurgreiða ofgreitt námslán vegna 30 ECTS eininga. Ekki
verður fallist á að veigamiklar ástæður teljist vera fyrir hendi er réttlætt
gætu undanþágu frá kærufresti í tilviki kæranda. Ber samkvæmt 1. mgr. 28. gr.
stjórnsýslulaga að vísa kæru kæranda frá málskotsnefnd.
Úrskurðarorð
Kæru kæranda í máli nr. L-54/2013 er vísað frá málskotsnefnd LÍN.