Úrskurður

Ár 2014, miðvikudaginn 3. september , kvað málskotsnefnd Lánasjóðs íslenskra námsmanna upp svohljóðandi úrskurð í málinu nr. L-6/2014:

Kæruefni

Með kæru sem barst málskotsnefnd 9. apríl 2014 kærði kærandi ákvörðun Lánasjóðs íslenskra námsmanna (LÍN) frá 13. janúar 2014 um að synja henni um námslán skólaárið 2013-2014. Stjórn LÍN var tilkynnt um kæruna með bréfi 15. apríl 2014 og jafnframt gefinn kostur á að tjá sig um hana. Kæranda var sent afrit bréfsins þann sama dag. Stjórn LÍN sendi málskotsnefnd athugasemdir við kæruna með bréfi dagsettu 12. maí 2014 og var afrit þess sent kæranda með bréfi 14. maí 2014, en þar var kæranda jafnframt gefinn fjögurra vikna frestur til að koma að frekari sjónarmiðum sínum. Athugasemdir kæranda bárust með bréfi dagsettu 24. júní 2014 og var afrit þeirra sent stjórn LÍN 27. júní 2014. Engin frekari gögn bárust í málinu.

Málsatvik og ágreiningsefni

Kærandi sem er íslenskur ríkisborgari en hefur verið búsett í Svíþjóð sótti um námslán hjá LÍN vegna náms í Noregi haustið 2013. Þann 8. nóvember 2013 sendi LÍN henni bréf þar sem henni var bent á að til þess að fullnægja kröfum úthlutunarreglna LÍN, sbr. ákvæði 3. mgr. 3. gr. reglugerðar nr. 478/2011 um lánasjóð íslenskra námsmanna, þyrfti hún að uppfylla ákvæði um búsetu á tilteknum tímabilum fyrir umsóknardag eða senda erindi til stjórnar LÍN þar sem lagðar væru fram upplýsingar er sýndu fram á sterk tengsl við Ísland. Meðfylgjandi bréfinu voru leiðbeiningar þar sem veittar voru nánari upplýsingar um efni slíks erindis til stjórnar LÍN, æskileg fylgiskjöl og þau sjónarmið sem stjórn sjóðsins byggir ákvarðanir sínar um tengsl umsækjenda við Ísland á. Þann 9. desember 2013 sendi kærandi erindi til stjórnar LÍN þar sem hún gerði grein fyrir tengslum sínum við Ísland og sendi jafnframt nánari upplýsingar um nám sitt á Íslandi, fjölskyldutengsl, fyrri búsetu og störf og annað er hún taldi sýna fram á sterk tengsl við Ísland. Stjórn LÍN synjaði beiðni kæranda með ákvörðun þess efnis 13. janúar 2014. Sagði í ákvörðun stjórnarinnar að með vísan til fyrirliggjandi gagna væri ljóst að kærandi uppfyllti ekki þau skilyrði sem sett væru í úthlutunarreglum LÍN fyrir sterkum tengslum við Ísland þannig að leggja mætti að jöfnu við búsetuskilyrði er fram kæmu í reglugerð um LÍN. Þann 7. febrúar 2014 fékk kærandi þó tölvupóst frá LÍN þar sem óskað var eftir að hún legði fram endanlega tekjuáætlun vegna umsóknar um námslán. Síðar sama dag eftir að kærandi hafði sent tölvupóst til LÍN var hún upplýst um að upphafleg ákvörðun stjórn LÍN um að synja henni um lán stæði enn óbreytt.

Sjónarmið kæranda

Kærandi bendir á að hún hafi verið búsett á Íslandi frá fæðingu og fram til ársins 2002. Eftir þann tíma hafi hún verið búsett í Svíþjóð, Noregi, Eþíópíu og einnig á Íslandi. Kveðst kærandi hafa verið við nám á Íslandi haustið 2009 og fengið námslán hjá LÍN. Hafi hún flutt lögheimili sitt til Svíþjóðar haustið 2012 og búið hjá afa sínum og ömmu er væru búsett þar til haustins 2013 er hún hafi flutt til Noregs til að stunda þar nám. Hafði hún talið sig eiga rétt á sænsku námsláni þar sem hún hafi átt lögheimili þar en svo hafi ekki reynst vera. Kærandi telur sig uppfylla þau skilyrði um búsetu er fram komi í leiðbeiningum frá LÍN. Bendir hún á að í leiðbeiningunum komi fram að umsækjendur þurfi að hafa haft búsetu á Íslandi í fimm ár samfellt fyrir umsóknardag, sbr. 1. tölulið í leiðbeiningunum, eða að hafa verið við launuð störf síðustu 12 mánuði fyrir umsóknardag, sbr. 2. tölulið í leiðbeiningunum. Bendir kærandi á að með samanburði á liðum 1 og 2 megi sjá að ekki sé gerð krafa um búsetu síðustu fimm árin fyrir umsóknardag heldur nægi að hafa haft búsetu í fimm ár samfellt. Kærandi tekur fram að hún eigi hvorki rétt til námslána í Svíþjóð né í Noregi. Meðfylgjandi kærunni og með viðbótarathugasemdum sendir kærandi gögn um tengsl sín við Ísland, vinnu erlendis og annað er laut að umsókn hennar um nám hennar í Noregi. Um er að ræða m.a. eftirfarandi gögn:

• Staðfestingu á sjálfboðaliðastarfi í Eþíópíu á vegum Sambands íslenskra kristniboða frá 18. ágúst 2008 til 3. júní 2009.

• Staðfestingu á vinnu á heilbrigðisstofnun á Íslandi sumarið 2008 og 2009.

• Staðfestingu á vinnu á veitingahúsi á Íslandi á árinu 2010.

• Staðfestingu frá Háskóla Íslands um að hún hafi lokið 24 ECTS einingum haustið 2010.

• Staðfestingu á vinnu í fatahreinsun á Íslandi frá janúar til loka júlí 2011.

• Staðfestingu á vinnu á heilbrigðisstofnun á Íslandi frá 24. september 2011 til 31. maí 2012.

• Skattframtöl og álagningarseðil vegna tekna og eigna á Íslandi árið 2008 til og með 2012.

• Staðfestingu á vinnu kæranda á heimili fyrir ungt fólk í Svíþjóð frá september 2012 til haustsins 2013.

• Vottorð frá Þjóðskrá um búsetu foreldra hennar á Íslandi.

• Afrit af leigusamningi um húsnæði á Íslandi frá árinu 2010.

• Afrit af niðurstöðu sænskra yfirvalda í máli kæranda þar sem henni er synjað um námslán vegna náms í Noregi.

Í viðbótarathugasemdum kæranda vísar hún til þess að í túlkun stjórnar LÍN á skilyrðum úthlutunarreglna sé farið út fyrir orðalag reglnanna. Orðið "síðustu" eða annað orð hliðstæðrar merkingar sé ekki að finna í skilyrði í lið 1 í reglunum. Að mati kæranda er ástæða fyrir þessum mun á skilyrðum í úthlutunarreglum LÍN. Telur kærandi að skýra beri vafa í orðalagi sér í hag. Að mati kæranda fari túlkun stjórnar LÍN á svig við lög um LÍN sem sé ætlað að tryggja tækifæri til náms án tillits til efnahags. Kærandi vísar jafnframt til þess að í leiðbeiningum LÍN komi fram að ekki sé hægt að telja upp með tæmandi hætti þau atriði er stjórn sjóðsins líti til við mat á því hvort skilyrði um tengsl séu uppfyllt. Segi þar ennfremur að hver umsókn sé skoðuð og metin sérstaklega. Telur kærandi í þessu sambandi t.d. ómögulegt að segja til um hvort hún verði búsett á Íslandi að námi loknu. Þá vísar kærandi til þess að í leiðbeiningum komi fram að litið sé til heildaraðstæða námsmanna hverju sinni. Telur kærandi matsaðferðir LÍN lítt gagnsæjar og fer þess á leit, verði niðurstaða stjórnarinnar staðfest, að því fylgi ítarleg greinargerð um hvers vegna kærandi sé ekki talin uppfylla skilyrði í greinum 1-3 í grein 1.1.1 úthlutunarreglunum. Þá bendir kærandi á að fram hafi komið af hálfu LÍN að umboðsmaður hafi verið upplýstur um hvaða gögnum þyrfti að skila, sbr. minnisblað LÍN frá 13. nóvember2013. Umboðsmaður kæranda telji sig hins vegar ekki hafa verið nægjanlega upplýstan að þessu leyti. Að lokum bendir kærandi á að það sé slæmt ef þannig sé búið um hnútana að eðlileg útþrá ungs fólks spilli rétti þeirra til námsláns.

Sjónarmið stjórnar LÍN.

Í greinargerð stjórnar LÍN er í fyrsta lagi tekið fram að ljóst þyki að kærandi uppfylli ekki skilyrði úthlutunarreglnanna um búsetu fyrir umsóknardag. Að mati stjórnar LÍN er túlkun kæranda á orðalagi úthlutunarreglnanna ekki rétt. Myndi það ekki samrýmast tilgangi reglunnar ef nóg þætti að umsækjandi hefði búið á Íslandi um 5 ára skeið einhvern tíman á lífsleiðinni. Kærandi hefði ekki uppfyllt kröfur um búsetu og hefði því stjórn sjóðins þurft að meta hvort hún uppfyllti kröfu um nægjanlega sterk tengsl. Kærandi hafi átt lögheimili í Svíþjóð þegar málið var lagt fyrir stjórn LÍN. Hefði hún verið búsett í Svíþjóð á árunum 2002-2008 og síðan flutt aftur þangað frá Íslandi haustið 2012. Ein af ástæðum þess að kærandi hafi ekki átt rétt til námsláns í Svíþjóð væri að hún hefði verið flutt til Noregs til að stunda nám þar. Þá hafi hún ekki átt rétt hjá norska lánasjóðnum þar sem hún hefði ekki verið þar við störf í 24 mánuði eins og áskilið væri. Kærandi hefði ekki skattalega heimilisfesti á Íslandi né hefði hún skuldbindingar hér á landi, s.s. vegna ráðningarsamnings, fasteignar eða framfærslu. Hafi það verið heildarmat stjórnar sjóðsins að ekki væri um slík tengsl að leggja mætti þau að jöfnu við að skilyrði 3. mgr. 3. gr. reglugerðar um LÍN, sbr. grein 1.1.1. í úthlutunarreglum sjóðsins. Benti stjórn sjóðsins á að um væri að ræða undanþágu sem ætti einungis við í sérstökum tilvikum.

Niðurstaða

Í 1. mgr. 13. gr. laga nr. 21/1992 er kveðið á um rétt íslenskra ríkisborgara til námslána með eftirfarandi hætti: Rétt á námslánum samkvæmt lögum þessum eiga námsmenn sem eru íslenskir ríkisborgarar og uppfylla skilyrði laga þessara og reglna sem settar eru með stoð í þeim. Í 5. mgr. 13. gr. segir: Ráðherra getur sett reglur um rétt íslenskra og erlendra ríkisborgara til námslána á Íslandi og erlendis, þar á meðal vegna þjóðréttarlegra skuldbindinga. Ákveða má að réttur til námslána, sem leiddur er af 1. og 2. mgr., taki mið af tengslum við íslenskt samfélag eða vinnumarkað.

Þá segir jafnframt í 4. mgr. 13. gr. að námsmenn eigi ekki rétt á námslánum samkvæmt lögunum njóti þeir sambærilegrar aðstoðar frá öðru ríki. Í eldri lögum um LÍN nr. 72/1982 um námslán og námsstyrki var réttur til námslána bundinn við íslenska ríkisborgara með heimild til að veita þegnum annarra ríkja einnig aðstoð. Í upphafi var heimild í lögum nr. 21/1992 til að veita öllum íslenskum ríkisborgurum námslán. Lögunum var síðan breytt á árinu 1997 þegar sett var sérstök heimild í 13. gr. laganna til að kveða á um lánsrétt EES borgara í frjálsri för. Jafnframt var lánsréttur íslenskra ríkisborgar þá takmarkaður við að viðkomandi hefði átt lögheimili á Íslandi í eitt ár áður en nám hófst. Íslenskur ríkisborgari hélt þó að jafnaði lánsrétti sínum í tvö ár eftir að hann flutti lögheimili sitt til annars lands. Segir í athugasemdum með frumvarpinu að þetta sé í samræmi við þáverandi framkvæmd hjá sjóðinum. Lögunum var aftur breytt á árinu 2004 þegar kveðið var á um að lánsréttur íslenskra ríkisborgara takmarkaðist við þá sem hefðu haft hér fasta búsetu í tvö ár áður en að nám hófst eða í a.m.k. þrjú ár af tíu fyrir upphaf þess tímabils sem sótt var um námslán vegna. Sagði í athugasemdum með frumvarpinu að ekki væri lengur þörf á að kveða á um að íslenskir ríkisborgarar héldu rétti sínum í tvö ár eftir flutning lögheimilis þar sem slíkt væri ekki nauðsynlegt í ljósi þeirra breytinga sem gerðar höfðu verið á lögunum. Lögum um LÍN var síðan aftur breytt á árinu 2008 m.a. varðandi skilyði þau sem íslenskir ríkisborgarar þurfa að uppfylla til að njóta lánsréttar hjá LÍN. Í athugasemdum við lagafrumvarpið kom fram að ekki yrði áskilið í lögunum að íslenskir ríkisborgarar þyrftu að uppfylla tiltekin skilyrði um búsetu á Íslandi til að öðlast rétt til námslána en í lokamálsgrein 13. gr. væri ráðherra með reglum heimilað að ákveða "að rétt íslenskra ríkisborgara til námslána megi takmarka með því að líta til tengsla þeirra við íslenskt samfélag eða vinnumarkað". Segir ennfremur að með tengslum við íslenskt samfélag "er m.a. átt við búsetu hér á landi". Segir í nefndaráliti við þingmeðferð frumvarpsins að nefndin hafi kynnt sér reglur er gildi um þessi mál á Norðurlöndum og væri þar að finna sambærilega leið og farin sé í frumvarpinu, þ.e. að sett væru opin ákvæði og ráðherra gefin heimild til frekari reglusetningar. Skilyrði 13. gr. laga um LÍN um tengsl umsækjanda við íslenskt samfélag eða vinnumarkað til að eiga rétt á námsláni eru útfærð nánar í 1.-3. mgr. 3. gr. reglugerðar um LÍN þar sem gerðar eru tilteknar búsetukröfur til íslenskra ríkisborgara, en eins og áður greinir er búseta á Íslandi talin gefa til kynna tengsl við íslenskt samfélag. Segir eftirfarandi í 3. gr. reglugerðarinnar:

Námsmenn sem eru íslenskir ríkisborgarar eiga rétt á námslánum samkvæmt 13. gr. laga um Lánasjóð íslenskra námsmanna að uppfylltum eftirtöldum skilyrðum:

1. Umsækjandi um námslán hafi verið við launuð störf hér á landi: a. síðustu 12 mánuði fyrir umsóknardag, hið skemmsta og haft samfellda búsetu hér á landi á sama tíma eða b. í skemmri tíma en 12 mánuði og haft búsetu hér á landi í tvö ár samanlagt á samfelldu fimm ára tímabili. Með launuðu starfi er átt við að umsækjandi hafi á grundvelli gilds atvinnuleyfis annað hvort haft reglulegt launað starf í vinnuréttarsambandi eða starf sem sjálfstæður atvinnu¬rekandi. Með starfi er ennfremur átt við starf sem er 30 vinnustundir á viku, að lágmarki. Starfsþjálfun á launum og sambærileg námstímabil á launum jafngilda ekki launuðu starfi. Skilyrði er að atvinnurekandinn sé skráður hjá fyrirtækjaskrá og skattyfirvöldum sem skila-skyldur greiðandi staðgreiðslu skatta af launum starfsmanna. Áskilið er að sjálfstætt starf¬andi umsækjendur námsaðstoðar séu skráðir greiðendur virðisaukaskatts eða staðgreiðslu skatta.

2. Umsækjandi, sem ekki starfar sem launþegi eða sjálfstæður atvinnurekandi, hafi haft fimm ára samfellda búsetu hér á landi fyrir umsóknardag þegar búseta hefur hafist í öðru augna¬miði en að stunda nám hér á landi.

3. Hafi launað starf skv. 1. tölul. 1. mgr. ekki verið samfellt eða því hefur ekki verið gegnt fram að upphafi náms, á umsækjandi þó rétt til námsláns ef umrædd tímabil hafa: a. varað að hámarki 3 mánuði samanlagt, b. tímabil án atvinnu hafa verið skráð á atvinnuleysisskrá, c. tímabil allt að 6 mánuðum hafa verið nýtt til starfsnáms, tungumálanáms eða sambæri¬legrar menntunar eða d. um veikindatímabil er að ræða. Jafngild launuðu starfi skv. 1. tölul. 1. mgr. eru tímabil sem umsækjandi hefur annast barn í allt að eitt ár eftir fæðingu eða ættleiðingu samkvæmt þeim reglum sem gilda á vinnumarkaði. Stjórn Lánasjóðs íslenskra námsmanna er heimilt í sérstökum tilvikum að leggja serk tengsl umsækjanda við Ísland að jöfnu við að uppfyllt séu skilyrði lánveitingar samkvæmt 1. mgr.

Samkvæmt framansögðu er í 3. gr. reglugerðarinnar sett mismunandi búsetuskilyrði eftir því hvort umsækjandi er þátttakandi á vinnumarkaði eða ekki. Áskilið er að þátttakendur á vinnumarkaði hafi verið við vinnu hér á landi a.m.k. síðustu 12 mánuði og búið hér á landi á meðan. Hafi slíkur umsækjandi unnið styttri tíma en 12 mánuði þarf hann að hafa búið hér á landi í a.m.k. tvö ár af fimm áður en hann sækir um lán. Aðrir, þ.e. umsækjendur sem ekki eru á vinnumarkaði, þurfa að hafa verið búsettir hérlendis í 5 ár samfellt fyrir umsóknardag og mega ekki hafa flutt hingað til lands til að stunda hér nám. Framangreind ákvæði eru endurspegluð í grein 1.1.1. í úthlutunarreglum LÍN 2013-2014 en þar segir að umsækjendur þurfi m.a. að uppfylla eftirfarandi skilyrði:

1. Umsækjandi hafi haft 5 ára samfellda búsetu hér á landi fyrir umsóknardag.

2. Umsækjandi hafi verið við launuð störf hér á landi síðustu 12 mánuði fyrir umsóknardag og haft samfellda búsetu á Íslandi á sama tíma.

3. Umsækjandi hafi starfað hér á landi í skemmri tíma en 12 mánuði fyrir umsóknardag og haft búsetu á Íslandi í 2 ár samanlagt á samfelldu 5 ára tímabili.

Í leiðbeiningum þeim sem kærandi fékk sendar frá LÍN koma ofangreind skilyrði úthlutunarreglnanna fram.

Túlkun úthlutunarreglna LÍN.

Málskotsnefnd getur ekki fallist á þær röksemdir kæranda að það nægi samkvæmt úthlutunarreglunum að umsækjandi hafi búið hér á landi á 5 ára samfelldu tímabili og að ekki sé gerð krafa um að það sé fram að þeim degi er sótt er um lán. Í grein 1.1.1 í úthlutunarreglum LÍN, sbr. 3. gr. reglugerðar um LÍN, er gerð er krafa um "5 ára samfellda búsetu hér á landi fyrir umsóknardag"  og að mati nefndarinnar verður að skilja það sem svo að átt sé við samfelldan tíma fram til umsóknardags. Fær þessi túlkun einnig stoð í 3. tl. 1. mgr. 3. gr. reglugerðarinnar þar sem fram kemur að skýra beri liði a. og b í 1. tl., 1. mgr. 3. gr. reglugerðarinnar (sem samsvara liðum 2 og 3 í leiðbeiningum LÍN) þannig að átt sé við "síðustu" 12 mánuði þrátt fyrir að aðeins sé notað orðalagið "síðustu" í lið 2. Um mat á tengslum kæranda við Ísland. Er kærandi sótti um námslán hjá LÍN hafði hún verið búsett í Svíþjóð í rúmt ár við störf og síðan flutt til Noregs vegna fyrirhugaðs náms. Er því lánsréttur kæranda samkvæmt lögum og reglum um LÍN bundinn við að hún sýndi fram á sterk tengsl við íslenskt samfélag eða vinnumarkað. Í leiðbeiningum LÍN segir að hver umsókn sé metin sérstaklega. Litið sé m.a. til eftirfarandi þátta:

- hvort umsækjandi hyggist flytja til Íslands til að stunda hér nám.

- hvort aðstæður umsækjanda bendi til þess að hann muni hafa búsetu hér á landi að námi loknu.

- hvort umsækjandi hafi sökum ákvæða laga og reglugerða þurft að flytja lögheimili sitt þrátt fyrir að um tímabundna dvöl hafi verið að ræða, t.d. vegna náms.

- að hve miklu leyti tengsl umsækjanda hafi rofnað og þá sérstaklega hvernig hagað sé skattskilum umsækjanda og búsetu maka, einstaklinga á framfæri umsækjanda og/eða einstaklinga sem umsækjandi er á framfæri hjá.

- skuldbindingar umsækjanda og maka hans, s.s. ráðningarsamninga, húsnæðislán, lengri leigusamninga um íbúðarhúsnæði, framfærsluskyldum vegna barna o.þ.h. sem gefi vísbendingu um tengsl umsækjanda við Ísland eða eftir atvikum við annað land.

- réttur umsækjanda til námslána frá stjórnvöldum annars lands en Íslands. Í hinni kærðu ákvörðun stjórnar LÍN er vísað til viðeigandi ákvæða úthlutunarreglna LÍN og reglugerðar um LÍN. Síðan segir:

"Með vísan til fyrirliggjandi gagna er ljóst að þú uppfyllir ekki framangreind skilyrði um búsetu á Íslandi fyrir umsóknardag. Þá er það mat stjórnar að þú hafir ekki sýnt fram á sterk tengsl við Ísland sem leggja megi að jöfnu við framangreind búsetuskilyrði. Synjar stjórn LÍN því erindi þínu um námslán vegna náms í Noregi skólaárið 2013-2014." Réttur til námslána er félagsleg réttindi og eru slík réttindi almennt bundin við búsetu og bundin takmörkunum hvort eða að hve miklu leyti ríkisborgarar eða aðrir geti notið þeirra þrátt fyrir að vera ekki búsettir í viðkomandi ríki. Í lögum og reglugerð um LÍN er gert ráð fyrir því að umsækjendur þurfi að sýna fram á sérstök tengsl við Ísland er felist m.a. í búsetu. Í leiðbeiningum LÍN er tekið fram eins og áður greinir að hver umsókn sé metin sérstaklega og að við mat á tengslum sé litið til fjölmargra atriða sem talin eru upp í leiðbeiningunum, sem þar að auki séu ekki tæmandi talin. Málskotsnefnd bendir þó á að í niðurstöðu stjórnar LÍN er ekki að finna neinn rökstuðning er lýtur að því hvaða atriði voru talin ráða úrslitum um að kærandi taldist ekki hafa sýnt fram á sterk tengsl við íslenskt samfélag eða vinnumarkað. Að mati nefndarinnar uppfyllir ákvörðun stjórnar LÍN ekki þær kröfur sem gerðar eru til rökstuðnings stjórnvaldsákvörðunar í 22. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Í athugasemdum stjórnar LÍN vegna kæru koma þó fram þau atriði er stjórnin telur að hafi skipt máli. Þar vísar stjórn LÍN til þess í fyrsta lagi að kærandi hafi er umsókn um námslán var lögð fram verið með skráð lögheimili í Svíþjóð en stundað nám í Noregi. Ætti hún lánsrétt í hvorugu ríki, þ.e. ekki í Svíþjóð vegna þess að hún hafi farið til náms í Noregi og ekki í Noregi þar sem hún hafi ekki verið þar í 24 mánuði. Einnig vísar sjóðurinn til búsetutímabila kæranda í Svíþjóð, þ.e. 2002-2008 og 2012-2013 og að hún hafi þá búið hjá afa sínum og ömmu. Þá er vísað til þess að kærandi hafi ekki haft skattalega heimilisfesti á Íslandi og hafi ekki skuldbindingar á Íslandi, s.s. vegna ráðningarsamnings, fasteignar eða framfærslu. Að mati málskotsnefndar er framangreindur rökstuðningur stjórnar LÍN ekki fullnægjandi. M.a. tilgreinir stjórn LÍN atriði sem beinlínis eru til þess fallin að sýna fram á að kærandi hafi hvorki myndað tengsl við samfélag eða vinnumarkað í öðru ríki. Í gögnum málsins kemur fram að kærandi á ekki lánsrétt í Noregi þar sem hún er ekki talin hafa nægjanleg tengsl þar fyrr en eftir 24 mánaða vinnu. Þá vísar stjórn LÍN til þess að kærandi eigi ekki rétt í Svíþjóð  "af því að hún var ekki með búsetu þar í landi." Málskotsnefnd telur rétt að benda á í þessu sambandi að fram kemur í bréfi sænskra yfirvalda að kærandi átti einungis takmarkaðan rétt til námslána í Svíþjóð, þ.e. á grundvelli þess að hún var EES launþegi í frjálsri för. Hafði hún sem slíkur launþegi á grundvelli jafnræðisreglna sama rétt og sænskir ríkisborgarar til aðstoðar vegna náms meðfram starfi í Svíþjóð eða í tilteknum tilvikum, s.s atvinnuleysi eða vegna náms er tengist starfi. Er hún hætti störfum á sænskum vinnumarkaði féll þessi vinnutengdi réttur niður hvort sem það var vegna náms í Svíþjóð eða Noregi. Í athugasemdum stjórnar LÍN er vísað til þess að metnar séu heildaraðstæður umsækjenda hverju sinni. Málskotsnefnd telur að í því felist að skoða þurfi m.a. lengd búsetutímabila hér á landi og hve langt er um liðið frá því umsækjandi flutti brott af landinu. Um er að ræða einstaklingsbundið mat og í því sambandi getur t.d. verið rétt að líta til þess að þegar ungt fólk á í hlut er þess almennt ekki að vænta að það hafi miklar skuldbindingar hér á landi, s.s. vegna húsnæðis eða annars. Þó svo að slíkar skuldbindingar verði taldar til marks um sérstök tengsl þá verði skortur á slíkum skuldbindingum einn og sér ekki talinn til marks um að umsækjanda skorti tengsl við íslenskt samfélag. Eins og áður er rakið telur málskotsnefnd að ákvörðun stjórnar LÍN í máli kæranda hafi ekki fullnægt þeim kröfum er gerðar eru til rökstuðnings stjórnvaldsákvarðana, sbr. 22. gr. stjórnsýslulaga. Þá telur málskotsnefnd að sá rökstuðningur sem settur er fram í athugasemdum stjórnar LÍN í máli kæranda feli ekki í sér fullnægjandi einstaklingsbundið mat á högum kæranda. Samkvæmt framansögðu er það niðurstaða málskotsnefndar að fella beri úr gildi ákvörðun stjórnar LÍN frá 13. janúar 2014 og leggja fyrir stjórn LÍN að taka mál kæranda fyrir að nýju.

Úrskurðarorð

Ákvörðun stjórnar LÍN frá 13. janúar 2014 í máli kæranda er felld úr gildi.